Wij, vrouwen, zorgen voor heel veel mensen. En we zijn daar uitstekend in geworden. Maar… vinden we dat eigenlijk wel allemaal leuk? Hebben we daar de tijd en energie voor? En, vervullen we onze eigen behoeften ook zoals we die van anderen vervullen?
Femma Wereldvrouwen sprak erover met Inger Strietman, coach, spreker en auteur van het boek ‘Mag ik even mijn aandacht ’, waarin ze schrijft over gezond egoïsme, en waarom het hélemaal oké is – en zelfs nodig – om eerst aan onszelf te denken. En dan pas (misschien) aan een ander.
Jij komt zelf uit een hele drukke baan in de bedrijfswereld, maar vandaag werk je als coach en spreker die mensen helpt om ‘gezond egoïstisch’ te zijn. Vanwaar die ommekeer?
Inger Strietman: ‘Ik was altijd al geïnteresseerd in mensen en hun gedrag, en spendeerde ook veel tijd aan mijn persoonlijke ontwikkeling. Waarom doe ik de dingen die ik doe, en waarom voel ik me zoals ik me voel? Ik probeerde op die manier mijn plekje in de wereld te vinden. Maar de focus op dit gezond egoïsme kwam er omdat ik merkte dat wanneer je gevoelig bent, je snel wil voldoen aan de verwachtingen van anderen. We worden geleerd dat we goed moeten doen voor anderen. Je leert niet dat je eerst en vooral goed voor jezelf moet zorgen. We zijn zo erg bezig met de behoeften van anderen – onze partner, onze werkgever, onze kinderen – dat we niet meer naar onszelf kijken. En op een gegeven moment krijg je dan klachten: hoofdpijn, slecht slapen, stress, depressieve klachten, … Ik heb zelf ook een burn-out gehad. Ik weet nu dat het leven begint bij jezelf. En als je niet goed voor jezelf zorgt, is het heel lastig om voor anderen te kunnen blijven zorgen.’
Waarom hebben we zo’n angst om dat zorgen voor anderen los te laten?
‘We hebben altijd geleerd naar een ander te luisteren, dat begint al op school: je bent goed als je rustig bent, je werk op tijd afmaakt, vriendjes en vriendinnetjes hebt. Je bent goed als je luistert naar wat de ander wil van jou. Naarmate we ouder worden koppelen we ‘iets doen voor een ander’ aan hoe goed wij zijn als mens. We zijn bang dat als we daarin falen, we geen goed mens zijn. Wij koppelen fundamentele, existentiële waarden aan dit zorgen voor een ander. Daarnaast krijgen meisjes al heel vroeg te horen dat ze lief moeten zijn en voor anderen zorgen. Dat is best heftig, als je opgroeit met die waarden. Je moet bescheiden zijn, loyaal, zorgzaam, attent en vooral niet te veel zeggen wat je denkt.’
Je spreekt in je boek ook over de gevangenis van ‘moetjes’
‘Precies ja. We ‘moeten’ heel veel van onszelf. We moeten naar die verjaardag, we moeten het werk zo goed mogelijk afmaken en een leuke partner zijn. We leggen overal de lat heel hoog. Maar dan raak je jezelf kwijt, want je loopt jezelf de hele tijd achterna zonder even stil te staan bij wat voor jou belangrijk is, of wat jouw prioriteiten zijn. Ik denk dat deze tijd ook heel wat extra uitdagingen met zich meebrengt voor vrouwen. Wij zijn vandaag namelijk actief op alle domeinen van het leven. We hebben een baan en verdienen geld, maar zijn daarnaast ook nog het meest met de zorg begaan en het huishouden.
Welke rol speelt social media op de druk die we voelen?
‘Met de komst van social media is de druk om het perfect te doen alleen nog maar vergroot. De sociale media zijn een soort van blauwdruk van hoe een perfect leven eruit hoort te zien, en hoe we het zouden moeten doen. Dat legt zoveel druk op ons. Anderen doen het schijnbaar geweldig, waarom lukt dat ons dan niet? En dan gaan we nóg harder ons best doen.’
We kampen met een eeuwig schuldgevoel. Maar hoe zetten we dit schuldgevoel nu uit?
‘Je moet dat schuldgevoel leren uitpluizen om het uit te zetten. Waar komt dat gevoel vandaan? Wat zou er gebeuren als jij beter voor jezelf zou zorgen? Mensen zijn bang om anderen te kwetsen of kwijt te raken. Maar doordat jij meer rust gaat inplannen, ga je je prettiger voelen. Je hebt meer balans en een betere gezondheid. En dan word je een leuker mens, en gaat de kwaliteit van je relaties omhoog. Het draait om bewuste keuzes maken. Met wie wil je écht afspreken, en met wie hoeft het eigenlijk niet? We denken vaak aan hetgeen we kunnen verliezen, maar je moet het even omdraaien. Je wint er net bij. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je omgeving. Je krijgt kwalitatievere relaties omdat je in het moment zelf leeft en energie hebt. Als je dan bijvoorbeeld samen tijd hebt met je partner, heb je weer genoeg energie om iets leuks te doen, en niet uitgeput op de bank te ploffen naast elkaar.’
Hoe doen we dat dan nu, voor onszelf kiezen?
‘Wat heel belangrijk is, is dat je bewust stilstaat bij jezelf. Hoe gaat het met je? Ben je gewend om meteen op te staan, onder de douche te gaan, te ontbijten enzovoort, zonder even stil te staan bij hoe je je voelt dan raak je opgejaagd. Het zou goed zijn als je iedere dag even een moment neemt in alle rust en stilte, en even bij jezelf stilstaat. Rustig in- en uitademen, en nadenken of datgene wat je vandaag van plan was wel goed is voor je. Doe je liever iets anders? Of heb je rust nodig? Deze incheckmomenten zijn belangrijk en laten je zien dat je ook andere keuzes hebt: je kunt bijvoorbeeld eerst een halfuurtje lezen in plaats van meteen de boodschappen te gaan doen. Maak een energielijstje op, naast je gebruikelijke to do-lijstje. Hierop schrijf je dingen die je graag doet, die je energie geven of helpen te ontspannen. Wanneer je dan een momentje voor jezelf hebt, kan je hier iets uitkiezen. Een halfuurtje op de bank met een boek maakt vaak al een wereld van verschil. Plan je agenda niet helemaal vol, maar hou bewust momenten vrij voor jezelf.’
Covid-19 en de lockdown van het afgelopen jaar hebben ons ineens verplicht aan onszelf te denken, en dingen te doen waar wij even zin in hadden: lezen, wandelen, schilderen, … Maar vandaag is alles weer open. Zijn we weer naar af? Of zie je toch dat mensen meer vasthouden aan die momenten voor zichzelf?
‘Dat verschilt van persoon tot persoon. Ik zie zeker dat mensen nieuwe hobby’s hebben ontdekt, of meer tijd voor zichzelf hebben door thuis te werken. Dingen die ze ook willen vasthouden. Maar tegelijkertijd viert iedereen ook weer zijn verjaardag, en komen er in onze agenda steeds meer uitnodigingen. Dus dat nee-zeggen en grenzen stellen, wordt wel weer uitgedaagd. Ik denk wel dat covid-19 op dat vlak inspiratie heeft gegeven aan mensen; we hebben gezien hoe het ook anders kan. Maar nu is het aan ons: als mensen weer allemaal afspraken willen maken met ons, hoe gaan we daar dan mee om? Als je niet goed voor jezelf zorgt, blijft er uiteindelijk steeds minder over om te geven aan anderen. En als jij niet voor jezelf zorgt, wie moet het dan doen?’
Bestel Inger Strietman haar boek ‘Mag ik even mijn aandacht’ hier
