Speelgoed niet zo onschuldig als het lijkt
Wanneer je vandaag de dag een speelgoedwinkel binnenstapt, is de kans groot dat je een duidelijk onderscheid ziet tussen de afdeling voor jongens en de afdeling voor meisjes. De meisjesafdeling baadt in het roze, terwijl in de jongensafdeling blauw de boventoon heeft. Je moet als jongen of als meisje al veel moed hebben om je naar de ‘andere’ afdeling van de winkel te begeven, laat staan met speelgoed te spelen dat duidelijk niet voor jou sekse bedoeld is.
Tegen dat kinderen 3 tot 4 jaar oud zijn, hebben ze reeds een beeld van zichzelf gevormd als jongen of als meisje. Dit doen ze onder invloed van de ouders, de leraren, leeftijdgenootjes en het speelgoed waar ze met spelen. Belangrijk hierbij is dat kinderen de vrijheid krijgen om volop te experimenteren. Maar die vrijheid krijgen ze niet altijd. Onder andere via speelgoed worden bepaalde normen en waarden doorgegeven die dicteren hoe jongens en meisjes zich moeten gedragen.
Speelgoed is namelijk vaak expliciet gericht op jongens of meisjes. Oventjes, poppen, pony’s, worden beschouwd als ‘speelgoed voor meisjes’ en worden ook zo aangeprijsd door er een roos laagje verf over te gieten en meisjes op de doos te zetten. Speelgoed dat vooral gericht is op meisjes bestendigt vaak de stereotypen dat meisjes de huishoudelijke taken en de zorg voor kinderen moeten opnemen. Bovendien legt het vaak de nadruk op schoonheid. Het meest iconische voorbeeld hiervan is Barbie: ultradun, rondborstig en met lichaamsmaten die ervoor zouden zorgen dat ze in het echte leven niet eens rechtop kan staan. Auto’s, gereedschap en robotten zijn dan weer bedoeld voor jongens. Bij dit type speelgoed wordt de nadruk gelegd op het stoere, op fysieke kenmerken, op avontuur en op ontdekken. Jongens en meisjes worden door dit stereotiep speelgoed in een hokje geduwd dat bepaalt hoe jongens en meisjes zich dienen te gedragen.
Betekent dit dat Yasmine niet meer in een roos prinsessenkleed mag rondlopen? Of dat Jack niet meer met actiefiguren mag spelen? Tuurlijk wel. Alleen moeten we jongens en meisjes alle opties aanreiken en moet het ook oké zijn als Jack met de poppen en Yasmine met de auto’s wil spelen. We moeten kinderen de vrijheid laten om te spelen met het speelgoed dat ze willen en te zijn wie ze willen zijn. Stereotiep speelgoed geeft de omgekeerde boodschap, namelijk dat kinderen eerst en vooral jongen of meisje zijn. Daardoor missen ze kansen om zich volledig te ontplooien.