Hoe zorgen we dat mannen meer helpen in het huishouden?
Vrouwen spenderen gemiddeld meer tijd aan huishoudelijke- en zorgtaken dan mannen. Maar waarom is dat zo? En hoe kan je ervoor zorgen dat je partner of echtgenoot meer helpt in het huishouden? We zetten een aantal hardnekkige mythes op een rijtje.
Kies gewoon de ‘juiste’ man
Zo eenvoudig is het niet. Zowel mannen als vrouwen worden beïnvloed door genderstereotypen. Van mannen wordt minder verwacht dat ze een zorgende rol opnemen: een huisvader ziet men al snel stereotiep als ‘een sloef’. Ook stellen we vast dat wanneer partners goede afspraken maken over de taakverdeling, die alsnog overhoop worden gehaald door hun situatie. Vanaf het moment dat er kinderen zijn, gaan vrouwen meer onbetaalde arbeid op zich nemen, terwijl mannen net meer betaald werk doen. Idealiter hebben mannen en vrouwen bij het onderhandelen over de taakverdeling beiden evenveel macht, en laten ze zich zo min mogelijk leiden door genderstereotypen. Die stereotypen krijg je er enkel uit wanneer je, bijvoorbeeld in de opvoeding, zelf geen onderscheid maakt tussen jongens en meisjes wat huishoudelijke taken betreft.
Mannen doen het toch nooit ‘goed genoeg’, daarom doen ze het liever niet. Ze hebben geen zin in kritiek.
Een eerste realiteit is - en onderzoek toont dit aan - dat veel mannen nog altijd niet geïnteresseerd zijn in huishoudelijk werk. En dan vooral als het gaat over de steeds terugkerende taken zoals wassen en poetsen. Het is geen kwestie van bang zijn om het niet goed te doen. Een tweede realiteit is dat veel mannen én vrouwen zich de heersende rollenpatronen hebben eigen gemaakt: ze zijn er zelf van overtuigd dat ‘het zo hoort’. Wassen, strijken en poetsen is voor veel mensen nog steeds ‘het terrein van de vrouw’. Voltijds en betaald werken is dan weer ‘het terrein van de man’.
Als we willen dat mannen en vrouwen betaalde en onbetaalde arbeid evenwichtig verdelen, zullen zowel vrouwen als mannen moeten loskomen van hun terrein. Dat betekent dat we de ‘mannelijke’ norm van 40 uur en meer voltijds buitenshuis werken in vraag moeten stellen. Want eigenlijk is die norm niet haalbaar. Als we 40 uur buitenshuis werken, is er geen tijd meer om onze kinderen groot te brengen, om te mantelzorgen of om andere sociale engagementen op te nemen.
Iedereen kiest toch zelf? Wat als die traditionele taakverdeling voor ons werkt. Daar is toch niets mis mee?
Daar is zeker niets mis mee als dat een doordachte keuze is van jullie allebei. Hopelijk is je partner er zich van bewust dat zij financieel kwetsbaarder is dan jij. Zij heeft geen loon en bouwt ook geen pensioenrechten op. Moest het ooit fout lopen tussen jullie, dan staat zij er financieel het zwakst voor. Vergeet niet dat de keuzes die mensen maken, beïnvloed worden door normen en rolpatronen in de samenleving. Dat vrouwen wekelijks 8 uur meer spenderen aan huishoudelijke taken en 1,5 uur meer aan kinderzorg is niet voor al die vrouwen hun eigen keuze.
Mannen willen graag prestige en status en dat halen ze niet uit het uitvoeren van huishoudelijke taken.
Deze stelling gaat uit van het stereotype dat mannen status, inkomen en macht moeten najagen. Mannen worden raar bekeken wanneer ze niet de kostwinner zijn, een (zorg)verlof opnemen of een promotie weigeren. Huishoudelijk werk opnemen past evenmin in het plaatje. Carrière maken staat in onze samenleving ook bijna haaks op zorg verlenen of het huishouden doen. Beide vereisen namelijk dat je er veel (gratis) tijd in investeert.
Die ideeën sturen het gedrag van mensen, maar door in te grijpen op het gedrag kan je ook opinies veranderen. Kijk bijvoorbeeld naar vaderschapsverlof. Als we dat verplichten en uitbreiden, geef je als maatschappij het signaal dat het belangrijk is dat mannen ‘vaderen’ en taken opnemen in het huishouden. In feite moet je de link tussen vrouwelijkheid en het uitvoeren van huishoudelijke taken doorknippen.