De perfecte moeder bestaat niet
En ga je borstvoeding geven? Hoezo je gaat meteen terug werken? Geef jij potjes? Vanaf het moment dat je als vrouw je zwangerschap aankondigt, is het van dat: een onophoudelijke stroom aan (goedbedoelde) adviezen en sturende vragen. Je houdt er zelfs een hele nieuwe woordenschat op na: woorden als Rapley en Montessori staan inmiddels al op je opvoedingsplan.
Verdrinken in verwachtingen
Het is niet moeilijk te bedenken dat je dan snel begint te twijfelen aan je eigen kunnen. ‘Doe ik wel genoeg?’ is een vraag die in veel moeders hoofden rondspookt. We kampen vaak met het gevoel dat we tekortschieten. Dus geven we nog enkele extra maanden borstvoeding en gaan we voor dag en dauw naar de bioboer om vers, biologisch fruit te halen voor onze zelfgemaakte fruitpapjes. Eens een fatsoenlijke nachtrust halen, doen we wel op een ander keertje. Maar hoeft het echt zo te zijn?
Neen. Kort en krachtig. Het hoeft niet. De noden van je kind hoeven namelijk helemaal niet ten koste van jezelf te gaan. Als mama mag -en moet je zelfs- je eigen grenzen aangeven. En dat heeft heus niets te maken met egoïsme. We zijn ook gewoon maar mensen. En dat wil zeggen dat we ook tijd nodig hebben voor onszelf. Want investeren in tijd voor zelfzorg is investeren in jezelf en je omgeving. Want laten we eerlijk zijn: een blije, energieke mama die straalt daar zijn je koters ook bij gebaat.
Euh en die moederliefde dan?
Tegenwoordig durven al meer moeders uit te komen voor de moeilijkheden van het ouderschap. Dat we eind augustus allemaal aftellen naar die eerste september, hoeven we niet meer onder stoelen of (school)banken te steken. En toch blijven de afkeurende reacties binnenstromen. Want wat voor moeder zegt of denkt nu zoiets over haar eigen kind(eren)?
We hebben het vaak over moederinstinct of moederliefde alsof het de meest natuurlijke gevoelens zijn. Alsof het maar normaal is dat we altijd en overal moederen. Maar dat klopt niet. Volgens historica Noëmi Willemen is ‘moederen’ een nieuw, modern fenomeen. Want voor de 20ste eeuw hielden de rijke vrouwen uit de burgerij zich helemaal niet bezig met de dagelijkse kindzorg. Daarvoor hadden ze mensen in dienst, de zogenaamde ‘voedsters’. De rijke dames focusten hun aandacht immers liever op ‘intellectuele bezigheden.’
‘Moederen’ is een nieuw, modern fenomeen. Want voor de 20ste eeuw hielden de rijke vrouwen uit de burgerij zich helemaal niet bezig met de dagelijkse kindzorg.
Vraag het maar aan mama
Welke kledij moeten de kinderen aandoen? Vraag het maar aan mama. Nieuwe sportschoenen nodig? Mama zal wel rijden. Kleren moeten gewassen worden? Je raadt het al… mama doet het wel! Maar waarom zijn het de mama’s die de eindverantwoordelijkheid dragen voor hun kinderen? De maatschappij bombardeert moeders tot de belangrijkste (en soms zelf enige) zorgverstrekker. Kijk maar naar het geboorteverlof voor vaders. Met een miezerige 20 dagen hebben mannen niet eens de kans om zich op te werpen als echte zorger in het gezin. En de vaders die meer tijd willen doorbrengen met hun gezin door bv. ouderschapsverlof op te nemen? Die krijgen vaak te maken met een wijzend vingertje en afkeurende blikken. En wanneer mama dan toch wat zorgwerk wil uitbesteden, dan neemt ze toch gewoon een poetshulp of nanny in dienst? We schuiven de zorg door van vrouw op vrouw.
En het werk dan?
Als je als mama de eindverantwoordelijkheid draagt voor je kinderen en je gezin, hoe zit dat dan voor je betalend werk? Want mama’s die moeten werken alsof ze geen gezin hebben, en voor hun gezin zorgen alsof ze niet hoeven te werken. En dat ‘perfecte moederschap’ valt niet zomaar te combineren met betaald werk. Want volgens het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen blijkt dat 3 op 4 werknemers te maken kreeg met ten minste één vorm van discriminatie, benadeling of spanning op basis van zwangerschap of moederschap.
Hoog tijd dus om het valse idee van de ‘perfecte moeder’ voor eens en voor altijd te begraven. Want mama’s verdienen ook de vrijheid om hun eigen keuzes te maken. En dat zonder schuldgevoelens en los van de dwingende maatschappelijke verwachtingen.