Femma Essene maakte voor het Onze-Lieve-Vrouw Ziekenhuis in Aalst 108 zorgenvriendjes. Kleine stoffen ‘monstertjes’ waar kinderen van (groot)ouders met kanker op een papiertje hun zorgen in kunnen opbergen. ‘De zorgenvriendjes zijn bevorderlijk voor het verwerkingsproces van de kinderen, maar helpen ook om binnen het gezin over kanker te spreken’, vertelt verpleegkundig specialist Sarah Pastermans van het OLV Ziekenhuis.
Het was het AZ Klina in Brasschaat dat als eerste startte met de zorgenvriendjes. Het project kende een groot succes, dus ook het OLV Ziekenhuis in Aalst lanceerde een oproep aan vrijwilligers om zorgenvriendjes te maken. ‘Het was hartverwarmend om te zien dat onze oproep massaal werd beantwoord. De afgelopen twee jaar hebben we met deze zorgenvriendjes veel (groot)ouders met kanker, en hun (klein)kinderen, kunnen ondersteunen’, legt Sarah uit.
‘Wanneer kinderen het moeilijk vinden om over hun zorgen en angsten te praten, kan een zorgenvriendje een hulpmiddel zijn. Zij kunnen hun geschreven of getekende zorgen achter de rits van het mondje steken, of in het zakje van hun zorgenvriendje. Hierdoor zullen de zorgen misschien niet volledig verdwijnen, maar het kind krijgt zo de kans deze even naast zich neer te leggen. Een belangrijke eerste stap in hun verwerkingsproces en in het leren omgaan met emoties.’
Alle getroffenen moeten zich ondersteund voelen
‘Als medewerkers van het Oncologisch Psychosociaal Support Team (OPST) valt het ons op dat patiënten vaak de reflex hebben om kinderen te beschermen van het ziekteproces. Dit vanuit de idee dat ze te jong zijn om het te begrijpen, of vanuit de angst voor de reacties van het kind. Of misschien vanuit de visie dat een kind een ‘kind’ moet blijven en niet belast mag worden. Hoe graag we kinderen ook willen beschermen, de ziekte komt sowieso ook hún leefwereld binnen. Wij vinden het belangrijk dat alle ‘getroffenen’ zich gesteund en erkend voelen binnen het ziekteproces, ook de allerkleinsten. We wilden de kinderen een troost bieden, maar ouders ook een hulpmiddel geven om makkelijker over de diagnose te kunnen praten.
Het leuke aan de zorgenvriendjes is dat ze allemaal verschillend zijn, met allerlei kleurtjes en stofjes. Zo zie je de ouders overleggen welk zorgenvriendje voor welk kind de juiste keuze is. Het uitkiezen is altijd een leuk moment, zowel met de ouders als met de kinderen. We horen regelmatig dat de kleinsten hun zorgenvriendje vooral als een troostknuffel gebruiken of ertegen praten’, besluit Sarah.
Femma Essene ging meteen aan de slag
‘Een creatief lid uit onze groep vertelde ons over de zorgenvriendjes. Wij waren meteen enthousiast. We kochten bollen wol, en verdeelden de rollen. We wilden wekelijks samenkomen om samen aan de vriendjes te werken. Maar toen stak Covid-19 de kop op. Daar zaten we met onze bollen wol’, lacht Rita Nevens van Femma Essene.
‘Uiteindelijk zijn de kernleden van onze groep thuis de zorgenvriendjes beginnen maken. We bleven online en via de telefoon met mekaar in contact. Gaandeweg probeerden we allerlei fantasietjes uit. De ene beer kreeg een hoedje, de andere een strikje’, vertelt Rita. ‘Het is een mooie manier om kinderen te helpen, en tijdens coronatijden toch met elkaar te blijven communiceren.’
Zelf zorgenvriendjes maken
Hier vind je het patroon voor het lijf en de onderdelen en de instructies voor een zorgenvriendje. Het OLV Ziekenhuis Aalst heeft ondertussen al voldoende zorgenvriendjes, maar misschien is het ziekenhuis in jouw streek ook wel geïnteresseerd in deze monstertjes? Wij raden je aan dit zeker eerst te vragen. Of ken jij zelf iemand die een zorgenvriendje nodig heeft?
