35.000 mensen trokken zondag naar Brussel. Ze protesteerden luid tegen de mondmaskerplicht, het veralgemeend gebruik van het Covid Safe ticket en tegen het voorstel van vaccinatieplicht voor bijvoorbeeld zorgverleners. Dat recht hebben ze. Gelukkig mogen we in dit land zeggen wat we denken én mogen we betogen, als we dit graag heel erg luid willen zeggen.
Mensen die zich niet laten vaccineren, hebben daar allerlei redenen voor. Er zijn medische aanwijzingen om dit beter niet te doen. Ze geloven dat hun lichaam beter gewapend is tegen covid 19 als ze zelf antistoffen aanmaken. Ze vinden dat elke mens de keuze moet hebben om zich te laten vaccineren of niet. Ze vertrouwen het vaccin niet en de overheid die deze vaccins gratis ter beschikking stelt, al helemaal niet. Allemaal delen ze de overtuiging dat ze hun vrijheid op dit moment kwijt zijn. Het begrip vrijheid vullen ze negatief in. Ze verzetten zich tegen beperkingen, grenzen, verplichtingen en dwang. Doen wat je zelf wil, is vandaag inderdaad moeilijker geworden.
Vrijheid is ook het recht om je leven in eigen handen te nemen. Alleen heeft niet iedereen dezelfde rugwind en dezelfde set uitstekende loopschoenen aan de startmeet van deze coronarace. Die lijkt steeds meer op marathon dan op een sprint. Dan spelen de voorrechten die je hebt, een almaar grotere rol in je kans de eindmeet te halen.
Digitaal verloren
Een van die voorrechten is vlot je weg vinden in de digitale wereld. Het Covid Safe Ticket is intussen op veel publieke plekken een noodzakelijke toegangsticket. Het laten zien op je smartphone kost je een paar vingerbewegingen, niet meer. Even de QR-code scannen en het is zo in orde. Wat als je geen idee hebt hoe je dit ticket op je scherm krijgt? Wat is een QR-code? Waar moet je die app downloaden? Wat is dat eigenlijk, een app? En om die app te downloaden, heb je een omwegje nodig, zoals die andere app, itsme. Enzovoort.
Of je hebt helemaal geen smartphone, alleen een ‘baksteen’, voor het hoogst noodzakelijke. Dan kan je het ticket ook nog vinden via een portaalsite, zoals mijngezondheid.be. Ook via die weg moet je door een paar hoepels springen, zoals een eID-kaartlezer hebben én die kunnen gebruiken. Wat als je niet het geld hebt om een computer en een internetverbinding te betalen? Hoe moet het dan? Wie helpt deze mensen?
Als deze vierde golf een fikse blijkt, dan schakelen we wel weer over op online aankopen doen. Hoe gemakkelijk is het, dat al je aankopen letterlijk voor de deur worden geleverd? Twintig minuten na je bestelling via een app op je smartphone stopt een (onderbetaalde) fietskoerier je eten dampend in je je handen. Tenminste, als je mee bent met de digitale trein.
De mensen die in dit oerwoud van Engels jargon en technologische applicaties verloren lopen, komen niet op straat. Ze schamen zich een beetje. Ze voelen zich uitgesloten. Ze verbergen hun onkunde en proberen zich te redden. Of ze drinken hun kopje koffie voortaan op het koude terras, buiten.
Geen kans om nee te zeggen
In dit land kan je je zonder veel moeite en gratis laten vaccineren, binnenkort zelfs een derde keer. Vriendelijke vrijwilligers begeleiden je hierbij van a tot z. Een stijve arm en een wat pips gevoel voor even, en we kunnen er weer tegen.
De patentrechten op deze vaccins en de geneesmiddelen om covid 19 succesvol te bestrijden, zijn duur. Heel veel landen kunnen ze niet aankopen voor hun bevolking. De financiële draagkracht ontbreekt gewoonweg. Een Europese burgerbeweging ‘no profit on pandemic’ (geen profijt uit een pandemie) klaagt dit aan: alle mensen moeten toegang krijgen tot vaccins en als ze ziek worden, met doeltreffende geneesmiddelen behandeld kunnen worden. Overal ter wereld sterven niet gevaccineerde mensen massaal aan de gevolgen van covid 19. Ook hun stem hoor je niet op straat. Hun leed haalt onze krantenkoppen niet. Wat een luxe is het, om vol overtuiging nee te kunnen en mogen zeggen. Erop te kunnen rekenen dat als het toch misloopt, een uitstekend medisch apparaat, bediend door oververmoeide artsen en verplegers, klaar staat om je op te lappen.
Het debat tussen voor -en tegenstanders van vaccinatie legt ook andere samenlevingskwalen bloot zoals de digitale kloof, armoede, onderbetaald zorgpersoneel, een groeiend wantrouwen in overheid en politiek, de ontoereikende geestelijke gezondheidszorg, de moeilijke combinatie van betaald en onbetaald werk enzovoort. Dit verdeelt mensen. Dat is geen goeie zaak. Wat we allemaal gemeen hebben, is het voorrecht te leven in een samenleving waar meestappen of weigeren kan, zonder al te grote gevolgen. Dat geluk heeft niet iedereen.
Eva Brumagne
