En waar kon jij steun vinden Ritje?
Ritje: ‘Ik zit in een praatgroep voor partners van trans personen, en ik merk dat ik daar wel al een hele weg in heb afgelegd. Ik ben dan blij wanneer ik mensen kan ondersteunen en geruststellen die zelf nog in een veel vroeger stadium van het proces zitten. En gelukkig heb ik enkele goede vrienden die mij in de moeilijkste periode gesteund hebben en met wie ik heel wat kan delen.’
Stefanie, heb je soms een druk gevoeld om ook effectief een fysieke transitie te ondergaan? Alsof het niet genoeg was dat je gewoon zei: “Ik ben een vrouw”?
Stefanie: ‘Ik heb een tijdje lang gedacht dat het wel fijn is om de twee te zijn. Maar nu ben ik wel heel blij dat ik deze weg heb gekozen. Want ik voel me nu echt op en top. Ik vind het fantastisch om een vrouw te zijn en om deel uit te maken van de ‘roedel’ vrouwen. Vrouwen hebben een eigen gemeenschap, eigen fysieke ervaringen, en ook heel eigen bekommernissen.’
Ritje: ‘Ja, want er is wel degelijk een verschil tussen mannen en vrouwen he.’
Stefanie: ‘Ja, ik zou het zelf bijvoorbeeld heel moeilijk hebben mochten dames- en herentoiletten verdwijnen. Want met vrouwen samen naar het toilet gaan, dat is toch totaal iets anders dan met mannen. Als je die twee mengt, dan verandert de sfeer compleet. Het is zo sfeervol om met vriendinnen samen naar toilet te gaan. Onder mannen is dat anders. Laat die verschillen er dus maar gewoon zijn, maar gooi al die vooroordelen weg. Het is niet omdat een vrouw misschien zachter is, dat ze daarom als zwak moet beschouwd worden. Als mensen die stereotypen willen doorbreken, laat hen dat dan gewoon doen.’
Ritje: ‘Soms heb ik wel eens nood aan mannelijk gezelschap. Dat mis ik soms. En ik vind dat niet meer bij jou.’
Stefanie: ‘En ik kan het je ook niet geven.’
Hoe heeft de transitie jullie relatie veranderd?
Ritje: ‘Toen Stefanie voor mij uit de kast kwam, waren wij al 37 jaar getrouwd. Ik heb haar ook eeuwige liefde gezworen. Dus toen ze me vertelde dat ze eigenlijk vrouw is, heeft dat mijn liefde voor haar weinig veranderd. Wij hebben al heel wat watertjes doorzwommen. Onze kinderen samen opgevoed, en we hebben ook een pleegdochter. Dat is zo intens dat je dat niet gewoon zomaar even uitveegt.’
Dat is mooi.
Ritje: ‘Toch heb ik wel een heel rouwproces doormaakt, waarbij ik echt afscheid heb moeten nemen van mijn man. Wij delen niet meer het intieme leven die een man en een vrouw met elkaar hebben. En dat is zowel voor Stefanie als voor mij een drastische verandering.
Coming out lijkt vaak een individueel proces, maar eigenlijk doe je dat niet alleen hé?
Stefanie: ‘Je bent inderdaad samen in transitie. Met heel je omgeving. Of je dat nu wil of niet.’
Wat me altijd is bijgebleven van onze laatste ontmoeting is de volgende uitspraak: ‘Ik ben wel een vrouw, maar ik draag die man nog altijd mee met mij.’
Stefanie: ‘Ja, 35 jaar lang heeft er altijd iemand met mij meegelopen die ik geen naam kon geven. En ik begreep zelf mijn eigen gevoelens ook niet. Dat vrouwelijke droeg ik mee. En dat kreeg stilaan meer vorm, en begon meer ingevuld te raken bij mij. Stefanie begon als het ware te groeien. In 2016 zag ik dan een reportage over transgenderisme waarin ook Petra De Sutter haar verhaal deed. En toen besefte ik: “Dat ben ik.” In het begin heb ik dat altijd begraven, dat idee om vrouw te willen zijn, en je dat voor te stellen voor de spiegel. Soms deed ik al mijn dameskleding weg, om die dan twee weken later allemaal weer terug te kopen. Maar in 2016 heb ik besloten dat ik er in mijn pensioen werk van zou maken.
Ritje: ‘Maar er zit nog wel een stukje man in jou?’
Stefanie: ‘Ja, op een bepaald moment voelde ik me zelfs man én vrouw.
Ritje: ‘Maar het ging ook wel stelselmatig verder. Je wou vrouw zijn. Op een bepaald moment maakte je een afspraak met de endocrinologe, en vroeg je me af we samen dameskleding konden kopen.’
En zijn jullie dan ook effectief samen gaan winkelen?
Ritje: ‘Ja hoor. En de verkoopster was echt erg behulpzaam naar Stefanie toe.’
Dat zal voor jou wel een emotioneel moment geweest zijn, Stefanie, om zo door twee vrouwen te worden ingewijd in dameskleding?
Stefanie: ‘Ja die dag was ik echt in de hemel.’
Jullie hebben samen ook 4 kleinkinderen. Hoe reageerden zij op het nieuws?
Ritje: ‘De kleinkinderen waren eigenlijk heel belangrijk in het hele transitieproces van Stefanie. Want kinderen zijn daarin eigenlijk erg spontaan en onbevangen.
Stefanie: ‘Dan vroegen ze me: “Ah opi, jij hebt schoenen met hoge hakken aan.” “Ah ja”, zei ik dan. “Want ik vind dat mooi en wil graag een meisje zijn.” En die jongens namen dat gewoon aan.’
Ritje: ‘Bij hen op school zit ook een jongen die liever een meisje wil zijn. In de klas wordt daar ook over gesproken. Het is dus allang geen vreemd onderwerp meer. Als ze het dan ook onder hun leeftijdsgenoten meemaken, vinden ze het allang niet meer eigenaardig. En eigenlijk zou iedereen diezelfde nieuwsgierigheid en tolerantie aan de dag moeten leggen. Het maakt de wereld alleen maar mooier.’
