'Die onderwaardering voor het werk dat huismoeders verzetten, blijft als een soort stigma aan me kleven'

Margot Cattersel - 17/08/2023
Groepscoach Cil is niet akkoord met de uitspraken van minister Van Quickenborne

Cil Van Ostaeyen is groepscoach bij Femma. Maar daarvoor was ze lange tijd huismoeder. 15 jaar lang werkte ze dag in en dag uit voor haar gezin en haar omgeving. De uitspraak van federaal minister van Justitie Vincent Van Quickenborne voelde voor haar als een slag in het gezicht.

‘Wat mij het meeste kwetst in dit verhaal is dat heel veel mensen het eens zijn met het idee dat zorgen voor kinderen niet werken is’, zucht Cil. ‘Ik word nog regelmatig geconfronteerd met de gevolgen van de periode dat ik thuis ben gebleven. De onderwaardering voor het werk dat huismoeders verzetten, voel ik nog steeds. Het blijft als een soort stigma aan me plakken.’

'De onderwaardering voor het werk dat huismoeders verzetten, voel ik nog steeds. Het blijft als een soort stigma aan me plakken.’

‘Ik vind dat mijn periode thuis zéér waardevol was! Niet enkel zorgde ik voor mijn gezin maar ik zette mij ook op andere vlakken in voor de maatschappij. Ik was diegene die lees- en zwemmoeder kon zijn, ik deed vrijwilligerswerk bij de Wereldwinkel en bij Femma … Door de vele vooroordelen en de reacties die ik kreeg, twijfelde ik soms over mijn bijdrage aan de maatschappij. Dan dacht ik dat ik niets betekende voor de samenleving.’

‘Dat gevoel werd mij sterk aangepraat door anderen. Zelfs door de mensen die het dichtst bij mij stonden. Ik herinner me nog dat mijn moeder hier op een dag aankwam terwijl mijn man aan het poetsen was. Ik kreeg een uitbrander van haar: hoe durfde ik mijn man te laten poetsen terwijl ik een hele dag thuis was en niet werkte? Alsof ik een hele dag zat te niksen … Zo’n situaties zorgden ervoor dat ik me als huismoeder helemaal niet gewaardeerd voelde.’

'De bijdrage van de huismoeder is van onschatbare waarde. Dat valt niet in centen uit te drukken.'

‘Dat die 15 jaar die ik gewerkt heb als huisvrouw niet gewaardeerd wordt, voel ik ook financieel. Terwijl de meesten van mijn leeftijdsgenoten stilaan op pensioen gaan, moet ik nog jaren werken. En dan nog zal mijn pensioen erg laag liggen. Ik weet niet of huisvrouwen betaald moeten worden voor hun arbeid. Maar ik vind wel dat er zeker een betere verdeling moet komen in de huishoudelijke taken en de zorgtaken. Het zijn nog steeds vrouwen die de meeste van deze taken opnemen, en de gevolgen daarvan - zeker op financieel maar ook op sociaal vlak - dragen ze nog lang mee.’

‘Ik vind het dan ook ontzettend jammer dat een minister zich zo negatief uitlaat over huismoeders. De bijdrage van de huismoeder is van onschatbare waarde. Dat valt niet in centen uit te drukken. Erg dat Van Quickenborne denkt dat dat gelijk staat aan leven op kosten van de maatschappij. Die visie is erg kortzichtig en bevestigt ook enkel de stereotypen nog meer.’

Ook als organisatie waren we bij Femma geraakt door de uitspraak van minister Van Quickenborne. Femma pleit al jaren voor maatschappelijke erkenning, waardering en een gelijke verdeling van onbetaalde zorg. 

 

Femma eist dan ook:

  • Erkenning omdat bijna 60% van de totale arbeid die we in België verrichten onbetaalde zorg is. Dat maakt onbetaalde zorg tot de grootste sector van onze economie. Groter dan alle sectoren van betaald werk opgeteld. Maar economische modellen en ons sociaal beleid brengen dit amper in rekening alsof onbetaalde zorg niet schaars is en we er oneindig een beroep op kunnen doen. Dit is niet duurzaam.  
  • Waardering omdat onbetaalde zorg het kloppend hart vormt van onze samenleving. Zonder valt de maatschappij stil. In tegenstelling tot betaalde arbeid is er aan onbetaalde zorg geen inkomen, sociale status of macht verbonden. Het wordt als vanzelfsprekend beschouwd. De onderwaardering van zorg zet zich door wanneer zorg een betaalde job wordt: de lage lonen en zware werkomstandigheden van schoonmaakpersoneel en kinderbegeleiders spreken voor zich. Dit is onrechtvaardig.  
  • Gelijke verdeling omdat vrouwen in België gemiddeld 9,5 uren per week meer spenderen aan huishoudelijke taken en kindzorg dan mannen. Ze dragen vaak ook de mentale last om huishouden en zorg te organiseren. Deze erg ongelijke verdeling van zorg, in combinatie met de bovengenoemde onderwaardering, brengt vrouwen in een kwetsbare positie. Dit vreet aan hun welzijn en aan hun welvaart. Bovendien zien we ook diepe ongelijkheid tussen vrouwen. Vrouwen die moeilijk toegang krijgen tot de arbeidsmarkt, omwille van geloof, migratieachtergrond en scholing, worden vaker richting ondergewaardeerde zorgberoepen of onbetaalde zorg geduwd. Zij nemen dus de zorg over van vrouwen in een financieel sterkere positie, terwijl ze zelf uitgeput achterblijven. Dit is niet solidair.  

 

Wat zijn onze concrete voorstellen?  

  • Erken onbetaalde zorg door haar mee te nemen in de evaluatie van onze sociale vooruitgang als maatschappij. 
    • Meten is weten! Maak onbetaalde zorg zichtbaar door relevante indicatoren te ontwikkelen en te monitoren die de omvang en de verdeling van onbetaalde zorg in kaart brengen. De BOA-quote, die gebaseerd is op tijdsbestedingsonderzoek, kan hiertoe inspiratie bieden. De BOA-quote is een indicator die de verhouding tussen het volume van betaalde en onbetaalde arbeid weergeeft.  
    • Voer een actief beleid dat Elders Verworven Competenties (EVC’s) beter erkent en promoot. EVC’s staat voor ervaring en kennis die je in de praktijk opdeed, maar waar je geen diploma voor hebt. Want ook door onbetaalde zorg te verlenen, oefen je vaardigheden en doe je kennis op die nuttig zijn bij het uitoefenen van een betaalde job.  
  • Bied voldoende ondersteuning zodat iedereen onbetaalde zorg op een kwaliteitsvolle manier kan combineren met andere tijdsbestedingen. 
    • Voorzie voldoende, kwaliteitsvolle en laagdrempelige publieke diensten zoals kinderopvang, ouderenzorg en gehandicaptenzorg. Dit versterkt vooral vrouwen omdat zij de meeste zorg opnemen, zowel voor kinderen als ouderen.  
    • Bouw degelijk vergoede, flexibele en laagdrempelige zorgverloven uit die een gelijke opname tussen mannen en vrouwen stimuleren 
    • Voorzie structureel meer tijd voor onbetaalde zorg door de norm voor voltijds werken te verlagen.  
  • Voer een actief beleid dat inzet op niet-stereotiepe beeldvorming van vrouwen en mannen. 

Meer weten over onbetaalde arbeid? Je kan hier alles lezen over onze campagne! Ben je ook voor gelijke porties? Zet dan zeker ook je handtekening!

Dit vind je misschien ook boeiend