Foto: Eline de Groot
Moederdag 2020, het jaar waarin Femma haar 100ste verjaardag viert. Speciaal voor Femma licht Maya Wuytack alvast een tipje van de sluier van haar nieuwe bundel MOEDERDICHT.
‘Jij zong mij tot leven maandenlang,
tot ik ademhaalde
en een stem in mij gebeurde.
De taal van jouw armen
was mijn eerste taal.
Het begon met zachte klanken
die zich als een glimlach in mijn huid drukten.
Een wens die verder wenste,
een geheim van hart tot hart gefluisterd.
Betekenis kwam voor
de woorden.’
© MAYA WUYTACK
Wat drijft jou in je werk? Waarom doe je dat zo graag?
Poëzie is ademen voor mij. Contact maken met de betekenis. Er zit een diepe ontroering in de dingen en als we die kunnen ervaren, proeven we pure poëzie. Dichten is verwondering ‘vertalen’ om ze te kunnen delen. Glimpsen van het onzegbare uitdrukken. Niet meer alleen zijn. Kunnen verbinden, dichter komen, (aan)raken, (aan)geraakt worden.
Waarover gaat je nieuw project ‘Moederdicht’? Waarom is het belangrijk dat dit thema aandacht krijgt?
Bijna iedereen en alles wat leeft en rond huppelt, wordt op de wereld gezet door een moeder. De realiteit is nog wonderbaarlijker dan de verzonnen versies van de ooievaar tot bloemkool.
Moederschap en ouderschap zijn een sleutelrol in het wonder van het leven. Opvoeding en ontwikkeling zijn het kloppend hart van de samenleving.
Donald Winnicott, grondlegger van de ontwikkelingspsychologie, schreef: ‘Every man or woman who is sane, every man or woman who has the feeling of being a person in the world, and for whom the world means something, every happy person, is in infinite debt to a woman.’
Moederdicht, mijn nieuwe dichtbundel brengt ons dichter bij ‘de mens waarin we mens mochten worden’. Ook in de gelijknamige poëzieclip deel ik mijn poëtische ontroering over moederschap. Door de ogen van het kind, een verwonderde, ongeboren blik.
Tot wie richt je je met dit werk?
Welke taal we ook spreken, hoe oud we ook zijn, we hebben allemaal een moeder of moederfiguur. En als we die niet hebben, is het een overheersend thema in ons leven. Ouderschap is zo’n essentie in het leven hier op aarde, dat het over alle grenzen van taal en cultuur heen gaat. We zijn allemaal kind, kleinkind, en hebben vaak zelf kinderen. Het thema is universeel en tijdloos. Voor iedereen dus.
Waarom zouden we kopen, kijken, luisteren?
Mensen kunnen poëzie beleven om dichter bij zichzelf te komen, om dichter bij elkaar te komen. Samen een performance beleven, is een totaalervaring, die je in levende lijve deelt met anderen. Dat kan onvergetelijk zijn. Maar ook in het bladgeritsel van een boek of de verbeelding van een filmgedicht wordt poëzie een intieme belevenis. Zomaar alleen voor jou of in de beslotenheid van je cirkel. Dat kan enorm deugd doen.
Welke boodschap heb je voor Femma op moederdag?
De onvervangbaarheid van een warm nest, wordt me steeds duidelijker. Voor mijn ouders waren kinderen het mooiste geschenk van hun leven. We zijn met vier, maar ook andere kinderen en pleegkinderen vonden bij ons een thuis. Altijd leven in de brouwerij, prachtige herinneringen heb ik er aan over. Hoe ouder ik word, hoe meer ik besef dat dit een onschatbare rijkdom is.
Het thema ouderschap ligt me nauw aan het hart. Een moeder werkt gemiddeld 16.000 uren met zorgen voor haar kind. Dat komt overeen met 10 jaar fulltime werken, onbetaald. Wie heeft ooit beslist dat bepaalde taken geld opbrengen en andere niet?
De economische druk dwingt vele jonge mensen voortdurend over hun grenzen te gaan. Bij experimenten met een basisinkomen, bleek dat problemen met alcoholisme, huiselijk geweld, verwaarlozing, depressie sterk afnamen.
Zowel op persoonlijk als op maatschappelijk vlak is het tijd voor hartverwarmende erkenning voor al wie zorgt, zeker voor de moeders.
Alle leven op aarde is zoals de natuur die groeit en bloeit, en geeft zich ongedwongen, in volle overvloed.
En tot slot: Ontroering is een kracht om terug samen mens te worden.
Je kan de dichtbundel bestellen via de website www.mayawuytack.com
www.facebook.com/mayawuytackartist/
https://www.youtube.com/channel/UCg7dbcvu9eh5MEGZZKJ4mLw
Enkele linken naar haar werk:
BODY MOSAIC Poetry performance in Museum of Modern Art Tbilisi - https://vimeo.com/390989070
BEYOND THE BODY trailer dans-poëzievoorstelling - https://vimeo.com/389221934
NIET MET GROTE WOORDEN sociaal artistieke voorstelling - https://youtu.be/p3G8V7NfBF4
ADEMLOZING trailer theatervoorstelling - https://www.youtube.com/watch?v=_BhaVxMcrF4
Bio
Dichteres-Theatermaker Maya Wuytack (1987) studeerde op het Herman Teirlinck Instituut (Toneelklas Dora Van der Groen) en behaalde haar master Dramatische Kunsten aan het Conservatorium, KASK (Gent). Ze schrijft, maakt en regisseert poëzie- & theatervoorstellingen met cross-overs naar dans en film. Haar werk toert internationaal en kreeg o.a. Internationaal Goud bij Académie Européenne des Arts.
Met haar dichtbundeldebuut ONBREEKBAARHEID werd ze opgenomen op de auteurslijst van Literatuur Vlaanderen. In 2019 verscheen haar Engelstalige bundel NOTHING CHRONIC (EXCEPT LOVE), in Australië. Na de lancering op Poetry d’ Amour volgde een internationale tournee.
Haar werk was te zien in Kunsthuizen als KC Vooruit Gent, Bozar Brussel, Brakke Grond Amsterdam, Canterbury International Arts Festival, M.O.M.A Thilisi, Kunstenfestival Watou, Hammana Artist House Beirut, F.O.R.M. Vancouver, Seyr Festival Iran, etc.
De sociaal artistieke voorstellingen die ze maakte i.s.m. Platform K, Kras, NTGent, gaven een stem aan mensen in kwetsbare situaties. ‘Ontroering is een kracht om terug samen een mens te worden.’ (Maya)
Samen met Serena Wuytack, schreef ze Persona non grata, de biografie van hun vader, Frans Wuytack, die werd opgenomen in de ‘Top-tien beste non-fictie’ in De Morgen.
