foto: Sanne Rouma
Gelijke porties. Laat kinderen kiezen en ze houden het grootste stuk voor zichzelf. Misschien een idee als het om taart gaat, maar niet als het onbetaalde arbeid betreft.
Cijfers tonen aan dat vrouwen vandaag nog steeds het grootste deel van de onbetaalde arbeid – het huishouden, de kinderen, zorg voor anderen, … - voor hun rekening nemen. Om alles gecombineerd te krijgen, nemen ze vaak een deeltijdse of een halftijdse job. En dat breekt hen zuur op. Zowel nu – minder tijd voor zichzelf door de zorg – als later – minder pensioen door minder ‘betaald’ gewerkt.
Op 8 maart – Internationale Vrouwendag – trekken we aan de bel! Vrouwen hebben te veel op hun bord. Het wordt tijd dat de porties onbetaald werk gelijk verdeeld worden.
Op de campagnepagina www.femma.be/nl/ikbenvoor kunnen jullie vier filmpjes bekijken van vrouwen die op hun manier zorg voor anderen opnemen. Zij dekken de tafel voor het aantal personen waarvoor ze zorgen.
Jamila, moeder en verzorger
Vanaf metrostation Kraainem is het een paar minuten lopen naar de woning van Jamila. In het zomernummer van 2022 maakten jullie al even met haar kennis.
Ook haar vragen we om de tafel te dekken. Op het glazen tafelblad komen drie borden: voor haar man, haar dochter en haarzelf. Drie borden, een niet zo groot appartement, … dat moet lukken, denk je dan. Maar schijn bedriegt. Jawhara, Jamila’s 13-jarige dochter, heeft de brozenbottenziekte. Ze kan niet lopen en moet met alles geholpen worden. Jamila neem met liefde die zorg op, maar de impact op haar eigen leven is groot. Vorig jaar vertelde ze over de weg die ze heeft afgelegd: ‘Het heeft lang geduurd voor ik mijn leven als fulltime mantelzorger kon aanvaarden.’
Depressie
Jamila (39) is geboren in Nederland, waar ze een baan had in de zorg. Toen ze 16 jaar geleden met haar man naar België kwam, kende ze hier niemand. Jamila ging aan de slag als postbode, maar kreeg kort daarna het nieuws dat de baby die ze verwachtte, een zorgenkind zou zijn. Ze gaf haar baan op om voor haar dochter te zorgen en kwam in een depressie terecht. Tien jaar lang zocht ze hulp, maar nooit klikte het met de zorgverlener. Tot ze de psycholoog trof die haar nu nog altijd begeleidt. ‘Het gaat beter’, glimlacht ze. ‘Ik weet nu dat ik goed voor mezelf moet zorgen. En sinds een tijdje lukt dat ook.’
Fulltime zorg
Hoe ziet haar dag eruit? Jamila: ’s Morgens haal ik mijn dochter uit bed en help ik haar met wassen en aankleden. Dan ontbijten wij samen en breng ik haar met de auto naar school. Als de school uit is, ga ik haar weer halen.’ Jawhara zit in een rolstoel, maar in huis draagt Jamila haar waar ze moet zijn. Haar man is arbeider en is ’s morgens al vroeg de deur uit. ‘s’ Avonds kan hij het overnemen,’ vertelt Jamila, ‘maar mijn dochter vraagt alles aan mij en dan blijft de papa toch in de zetel zitten. Maar hij helpt waar hij kan. Zonder mijn man zou ik het al die jaren niet volgehouden hebben. Hij kookt af en toe en in het weekend helpt hij me met Jawhara.’ Toch gaat dat niet altijd zoals Jamila zou willen. ‘Mijn man is afkomstig van Marokko en heeft een andere opvoeding gehad dan ik. Hij ziet sommige dingen anders. En dat is niet altijd even makkelijk.’
De voorbije jaren probeerde Jamila meermaals een cursus te volgen of een baan te vinden, maar dat liep telkens mis. ‘Als mijn dochter iets breekt, moet ik met haar naar het ziekenhuis en soms moet ze daar een hele tijd blijven. Uiteindelijk werd ook mijn engagement bij Femma te moeilijk.’ Om haar isolement te doorbreken zit Jamila op Facebook. ‘Op die manier probeerde ik andere vrouwen te leren kennen en na een tijdje hadden we een vast groepje. Toen ik Fadma (groepsbegeleider van Femma in Brussel nvdr) ontmoette, hebben we Femma Sisters opgericht. Dat was heel leuk. Ik heb daar heel erg van genoten, maar ik moest steeds meer dingen afzeggen en het werd moeilijker om in de groep overeen te komen. Uiteindelijk ben ik gestopt.’
Zorgen voor jezelf
‘Soms wordt het me te veel en moet ik buiten. Dan ga ik wandelen in de buurt of ga ik ergens een koffie drinken. In mijn eentje. Ik heb geprobeerd om met andere vrouwen af te spreken, maar iemand vinden die op hetzelfde moment als ik even tijd heeft, is heel moeilijk. Daarom ga ik alleen. Ik kan daarvan genieten.’
‘Toen mijn dochter klein was, wilde ik andere moeders leren kennen. Ik vertelde dan over mijn dochter, over mijn zorgen, … en ik merkte meer en meer dat anderen dat liever niet horen. Ik wil ook hun medelijden niet. Daarom ben ik gestopt om contact te zoeken. Mijn dochter beseft dat ik het soms moeilijk heb. Zij is heel wijs voor haar leeftijd. Soms geeft ze me een dikke knuffel; dat doet me veel deugd.’ Zou hulp bij de zorg voor haar dochter haar verlichting kunnen bieden? Haar antwoord komt snel en resoluut. ‘Neen, dat doe ik zelf.’
Op stap
Toch blijft Jamila niet bij de pakken zitten. Ze toont ons foto’s van uitstapjes met haar dochter. ‘In het weekend trekken we er vaak met de auto op uit. Ik ben in elke grote stad in België geweest. Als het mooi weer is, zet ik Jawhara in de auto en rijden we ergens naartoe.’
