Jeanne Devos en Julie Hendrickx over hoop en verbinding

Margot Cattersel - 12/06/2023
Jeanne Devos portret

Het was een kille en grijze dag wanneer we op bezoek gingen bij zuster Jeanne Devos in Heverlee. Ze woont sinds enkele jaren samen met de andere missiezusters op het prachtige domein van de kloostergemeenschap. 88 is ze ondertussen, maar wie denkt dat Jeanne niet meer goed te been of snel van geest is, vergist zich danig, want haar inwendige vuur brandt nog even fel als vroeger. Met een dampende kop koffie - en met nicht Julie Hendrickx mee aan tafel - beginnen we onze babbel. Wat volgt is een inspirerend tandemgesprek met twee dames die een warmte uitstralen die ons de kilte van de dag doet vergeten. En belangrijker: een gesprek dat doet dromen van een betere toekomst 

Het is meteen duidelijk dat jij en Julie een sterke band hebben. Vullen jullie elkaar goed aan? 

Jeanne: Julie is mijn nichtje. Ze heeft zelf Indiase roots en is al van jonge leeftijd erg betrokken bij het project. We lachen vaak dat ik in België geboren ben en in haar land ben gaan werken, terwijl zij in India geboren is en hier werkt. Dus ja, we vullen elkaar goed aan op dat gebied. En Julie voelt ook goed aan waar mensen nood aan hebben. Ze weet hoe ze een verhaal moet vertellen en hoe ze mensen mee kan krijgen in dat verhaal. 

 

Jeanne, je woont nu enkele jaren terug in België. Heb je nog contact met India en de vrouwen daar? 

Jeanne: Ik heb dat van in het begin gezegd: ‘Ik ga dit niet doen. Het is aan jullie om de handen in elkaar te slaan.’ En dat doen ze ook. (Jeanne haalt haar smartphone boven) Kijk, ik krijg dagelijks nog zo’n 60 à 80 berichten vanuit India. Dat zijn dan foto’s en filmpjes. Je ziet dat het daar leeft! 

Julie: Het mooie aan Jeanne haar werk is dat ze nooit de beweging heeft getrokken. Ze spreken wel vaak over de ‘stichter’ of ‘bezieler’ maar Jeanne heeft zelf altijd aan de zijlijn gestaan. Ze heeft de huisarbeiders, de vrouwen en kinderen echt geëmancipeerd. Ze heeft hen samengebracht maar zij moesten het heft in eigen handen nemen. Met als gevolg dat wanneer Jeanne vertrok, het hele verhaal gewoon verdergezet is. Zij was niet de katalysator van de verandering, ze heeft de vrouwen daar geleerd dat zij zelf, stuk voor stuk, katalysatoren zijn. 

Jeanne: En de beweging vindt zichzelf ook steeds terug uit. Toen corona uitbrak waren de huisarbeiders de eerste die ontslagen werden. Ze belandden op straat want hun huis was vaak ver weg en het openbaar vervoer lag plat. Na twee dagen waren ze al bezig met naaimachines en oude sari’s om mondmaskers te maken. De staat heeft hen toen zelfs erkenning gegeven als zijnde de beste aanpak van de crisis. Ze zijn zich gaan organiseren per straat en gaven iedereen een bepaalde taak om uit te voeren. De mensen werken allemaal samen om er het beste van te maken. Het doet mij veel plezier om al hun verwezenlijkingen te zien. Maar je moet het samen doen! 

'Toen corona uitbrak waren de huisarbeiders de eerste die ontslagen werden. Ze belandden op straat want hun huis was vaak ver weg en het openbaar vervoer lag plat. Na twee dagen waren ze al bezig met naaimachines en oude sari’s om mondmaskers te maken.'

Jeanne Devos

Zijn jullie dan optimistisch over de toekomst? Want als je het nieuws volgt, lijkt het wel alsof het de verkeerde kant opgaat met de wereld.  

Jeanne: Als je hier naar het nieuws kijkt of de krant leest dan kan dat zo lijken. Het nieuws dat gebracht wordt is soms zo negatief... 

Julie: Het moet negatief zijn om de aandacht te trekken. En negativiteit wakkert angst aan. En angst wakkert een gevoel van onveiligheid aan. Sommige personen en politieke partijen maken daar misbruik van… Zeker ook op sociale media waar mensen een mening geven en die als waarheid de wereld insturen. Dat is -en blijft- slechts een mening, dat is geen nieuws! Ik denk dat we dat onderscheid echt goed moeten onthouden. 

Jeanne: En ook de menselijkheid durft zo naar de achtergrond te verschuiven. Ze spreken vaak over ‘vluchtelingen’ of ‘migranten’. Waarom spreken we niet van mensen die op de vlucht zijn of mensen die migreren? We zijn allemaal mensen en die menselijkheid verbindt ons. Pas als we elkaar zien als mensen kunnen we samenwerken. En iedereen is op zoek naar meer verbinding. Het nieuws zou daar een grote rol in kunnen spelen. Maar ik ben hoopvol voor de toekomst, hoor! 

'Waarom spreken we niet van mensen die op de vlucht zijn of mensen die migreren? We zijn allemaal mensen en die menselijkheid verbindt ons.'

Jeanne Devos

Wat maakt u dan hoopvol? Denkt u dat er verandering op til is? 

Jeanne: De stemmen die oproepen om onderscheid te maken in mensen, zijn in de minderheid. De meeste mensen willen goed doen. Er leeft nog veel goedheid onder de mensen. Ik geloof ook dat die goedheid aangeboren is. Dat wij als mensen - en zeker vrouwen - een aangeboren gevoel hebben om voor elkaar op te komen, samen. We hebben ook een positieve ingesteldheid. En ik zie de verandering in onze samenleving al komen. Ik ontmoet veel mensen die op één of andere manier al bezig zijn met andere mensen helpen. Ook de jongere generaties zijn ermee bezig. Ik kreeg net een aantal brieven van kinderen uit een klas. Ze waren op school bezig rond het thema bruggen bouwen en daarbij kwam ik ter sprake. Eén van die brieven begon met ‘Ik ben niet gelovig maar ik wil wel leren hoe ik een goed mens kan worden’. Ik vond dat zo sympathiek (lacht). Het feit dat die jongen een goed mens wil worden, maakt dat hij het al is. 

Julie: Wij geven ook lezingen waarin we mensen leren hoe zij zelf de verandering kunnen zijn. En dat zonder grote sommen geld te geven aan bekende organisaties. We willen tonen dat de evolutie bij hen kan beginnen. Zo geven we tips mee over hoe je bijvoorbeeld als gezin kansen kan creëren om anderen te helpen. En je merkt dat mensen daar ook effectief mee aan de slag willen gaan. Vaak gaan mensen buiten met het gevoel dat ze echt iets kunnen doen, dat ze het verschil kunnen maken. 

Jeanne: En dat de eerste stap de belangrijkste is! Want zonder die eerste stap geraak je niet aan de tweede! 

 

Wat is jullie allergrootste wens voor de toekomst? 

Jeanne: Mijn wens is dat mensen meer samenkomen voor het verdedigen van de rechten van iedere mens: mensen op de vlucht, mensen die migreren, alle godsdiensten. En zeker ook de rechten van de kinderen, want ieder kind heeft recht om kind te zijn en te spelen. Maar dan gaan we het echt samen moeten doen. Een soort tegencultuur voor die van de angst, die er momenteel is. Want angst verlamt. Maar geloof me:  je kan met een kleine stap echt een verschil maken. Ik hoop echt dat dat mag groeien tot een sterkte tegencultuur voor die van macht en angst. 

Julie: Ik hoop dat mensen inspiratie vinden in het leven van Jeanne. De beweging is uiteindelijk ook maar gestart met een groepje van zes of zeven vrouwen. Je zou ervan versteld staan wat je zelf kan doen en hoe je zelf voor verandering kan zorgen. 

Dit vind je misschien ook boeiend