Cindy Dunon is verpleegkundig menopauzeconsulent met een eigen praktijk, en verbonden aan het UZ Brussel. Ze krijgt allerlei vragen over de overgang. De ene vrouw wil weten of haar symptomen normaal zijn. De andere vertelt haar dat ‘vrijen niet meer hoeft’.
Bijna allemaal hebben ze één ding gemeen: ze zien de menopauze als iets negatiefs, en schamen zich. ‘We moeten kijken naar wat we winnen, en niet naar wat we verliezen’, zegt Cindy.
Wat doet een menopauzeconsulent precies?
Cindy Dunon: ‘Menopauzeconsulent is een relatief nieuw beroep in België. Wij ontvangen vrouwen in onze praktijk die meer info willen over de overgang. Wij nemen de tijd om iedere vrouw uit te leggen wat er met haar lichaam gebeurt, welke symptomen daarbij kunnen komen kijken en wat ze aan die symptomen kan doen om zich beter te voelen.’
Kunnen vrouwen niet bij de huisarts terecht?
‘Jawel, de meeste vrouwen gaan vandaag nog naar hun huisarts. Die doet dan een bloedtest en kijkt of er effectief sprake is van de overgang. Daarna volgt er dikwijls een kort, informatief gesprek waarbij eventueel hormonen voorgeschreven worden. De meeste huisartsen en gynaecologen zijn niet gespecialiseerd in de menopauze; dat wordt niet uitgebreid besproken tijdens hun studies. Sommige dokters herkennen symptomen dus niet. Ik hoor soms zelfs vrouwen zeggen dat hun klachten niet serieus genomen worden door de huisarts. Ze krijgen medicatie mee, maar worden verder niet ondersteund. Terwijl het best heftig is voor een vrouw wanneer ze in haar overgang komt.’
Met wat voor zorgen komen vrouwen bij jou?
‘Sommigen vragen zich af of hun symptomen normaal zijn, anderen denken dat er niks aan gedaan kan worden. Veel vrouwen hebben ook het gevoel dat ze niet meer meetellen. Of dat ze niet meer van seks kunnen genieten, en dat hun man hen niet meer aantrekkelijk zal vinden. Dat is natuurlijk niet zo. Er worden veel negatieve gevoelens gekoppeld aan de overgang. En ik zie heel vaak dat vrouwen er niet over kunnen of durven praten. Zo blijft die negativiteit en schaamte hangen. We moeten de menopauze bespreekbaar maken. Ook artsen of apothekers moeten ernaar durven polsen. Wij organiseren menopauzepraatcafés, waarbij vrouwen en hun partners in gesprek kunnen treden met elkaar, en met experts zoals seksuologen en gynaecologen. In groep durven ze wel met elkaar praten, en zien ze dat ze niet alleen zijn.’
Zijn er ook positieve kanten aan de menopauze?
‘Ja, je moet kijken naar wat je wint, en niet naar wat je verliest. Als je je een beetje mentaal voorbereidt, en je houdt je lichaam gezond, ga je veel positiever en gelukkiger de menopauze in. Je krijgt als vrouw een zekere vrijheid terug. Je hoeft niet meer te denken aan voorbehoedsmiddelen. Je wordt niet meer ongesteld, wat toch ook fijn is. Vrouwen die hun lichaam geaccepteerd hebben, voelen zich ook vrijer op seksueel gebied. Ze hebben meer levenservaring en genieten van hun lichaam. Zo zouden meer vrouwen zich moeten voelen.’
Hoe belangrijk is seks in de menopauze?
‘Dat is een luik dat we vaker moeten bespreken. Veel vrouwen geven aan dat seks niet meer hoeft na hun 50ste. Maar het is belangrijk dat je seksueel actief blijft. Lichamelijk, omdat je dan een goede doorbloeding en bevochtiging krijgt van de slijmvliezen. Zo krijg je bijvoorbeeld minder last van vaginale droogte. Maar ook mentaal. Door seks komen er allerlei hormonen vrij die je je beter doen voelen. En je blijft er meer verbonden door met je partner. Je voelt je ook aantrekkelijk en begeerd, dat doet veel voor je mentaal welzijn.’
Heb je nog andere tips?
‘Met stip op één: verminder je stress. Stress oefent een grote druk uit op je lichaam, waardoor fysieke klachten zoals opvliegers zich nog heviger kunnen manifesteren. Maar ook: leer kiezen voor jezelf. Doe waar jij nood aan hebt. Ga je positief naar de menopauze toe, dan voel jij je beter. Zelf neem ik ook Ashwagandha, een Indiase ginseng die weerbaarder maakt voor mentale en fysieke stress. Het is ook goed voor je libido en verbetert je slaap. Of probeer eens yoga of meditatie. Probeer dingen uit en kijk wat voor jou werkt. Als laatste: houd je lichaam zo lang mogelijk zo gezond mogelijk. Zet in op gezonde voeding, en beweeg. Je lichaam zal je dankbaar zijn, maar je hoofd ook.’
Meer info? www.menopauzeconsulentecindy.be
De Menopauze in een notendop
Je wordt als vrouw geboren met een voorraad eitjes. Vanaf je menstruatie rijpt er iedere maand een eitje (en soms meerdere) dat bevrucht kan worden. Wordt het eitje niet bevrucht, stoot je lichaam het af en word je ongesteld. Na een tijd raken je eitjes stilaan op. Je krijgt een onregelmatige cyclus en komt in de overgang terecht. Zijn al je eitjes op, dan ben je niet meer vruchtbaar en stopt je menstruatie. Je allerlaatste menstruatie heet je menopauze*. Heel dit proces brengt hevige hormoonschommelingen teweeg, en gaat voor de meeste vrouwen gepaard met lichamelijke symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten, stemmingswisselingen of vaginale droogte. Ongeveer 20% van alle vrouwen ervaart geen symptomen. Uiteindelijk komen je hormonen weer in balans en gaan je symptomen over. Het hele proces duurt gemiddeld 5-7 jaar.
Wat is het verschil?
- Premenopauze: de periode tot aan je laatste regelmatige cyclus
- Perimenopauze: de periode van je eerste onregelmatige cyclus tot aan je laatste cyclus
- Menopauze: je allerlaatste menstruatie (je moet minstens 12 maanden geen menstruatie gehad hebben om te spreken van de menopauze)
- De overgang: de periode vanaf je eerste onregelmatige cyclus tot één jaar na de menopauze
- Postmenopauze: de periode vanaf één jaar na je laatste menstruatie. Je blijft dus de rest van je leven in postmenopauze.
*Technisch gezien is er dus een verschil tussen de termen ‘menopauze’ en ‘overgang’. Maar in het dagelijkse leven worden beide woorden vaak door elkaar gebruikt, wat ook oké is. Dat wij elkaar snappen is het belangrijkste, toch?
