Waarom mensen van kleur minder goede medische zorgen krijgen

Shannah Jongstra - 21/03/2025

De vzw Afromedica wil tekorten in de gezondheidszorg aankaarten en verbeteren. En dan vooral de discriminatie tegenover mensen van kleur. Zowel op de werkvloer, als tegenover patiënten. Femma sprak met Deborah Pemu, masterstudent verpleegkunde en verantwoordelijke Events bij Afromedica.  
 

 

Hoe is Afromedica ontstaan?  
Deborah: ‘In de nasleep van de Black Lives Matter-protesten merkten wij dat wij onszelf als zwarte studenten in de zorg ook oncomfortabel voelden. We zijn dikwijls de enige zwarte studenten in aula’s en op de werkvloer. Maar we zien ook nog veel tekorten in de zorg voor patiënten van kleur. Misdiagnoses, onjuiste ideeën, ondermijning van de pijn, … Daarom richtten we Afromedica op.’ 

 

Wat voor ideeën leven er over mensen van kleur bij gezondheidsmedewerkers?  
‘Er wordt bijvoorbeeld gedacht dat zwarte mensen een veel hogere pijngrens hebben. Maar ook dat ze een dikkere huid hebben, en als gevolg daarvan minder pijn voelen. Zwarte mensen zouden ook kleinere longen hebben, of slechter werkende nieren. En je hebt ook zoiets als de ‘mediterrane pijnbeleving’, waarbij geloofd wordt dat mensen van kleur theatrale reacties vertonen wanneer ze pijn voelen. Hun pijn wordt daarom door veel artsen vandaag minder serieus genomen. Wetenschappelijk gezien zijn deze theorieën nooit bewezen, en slaan ze dus nergens op. Maar ze zorgen er vandaag voor dat mensen met een donkere huid veel meer hun best moeten doen om aan te tonen dat ze pijn hebben, voor ze dezelfde behandeling krijgen als witte mensen.’

‘Vanuit mijn eigen beleving zie ik dat zwarte mensen daardoor ook minder snel naar de dokter gaan. Bij mijn moeder bijvoorbeeld, het moet al echt erg zijn voor zij een arts bezoekt. Ze gaat ervan uit dat ze haar toch niet zullen geloven. Dat is natuurlijk niet goed, zo krijgen ziektes meer kans zich te ontwikkelen.’ 

 

Hoe zou de zorg er moeten uitzien? 
‘Elke patiënt is een uniek individu met een eigen verhaal, die zijn vertrouwen in jou als gezondheidswerker stelt. Het is essentieel om naar deze verhalen te luisteren. Bij het zoeken naar oplossingen moet je ook rekening houden met de specifieke behoeften van elke persoon. Standaardoplossingen zijn niet altijd geschikt voor iedereen. Zo kan eczeem verschillend verschijnen op een witte of zwarte huid, wat vraagt om verschillende behandelingen. Afromedica wil gezondheidsmedewerkers hiervan bewust maken. We streven naar gepersonaliseerde zorg, ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Helaas is wereldwijd weinig onderzoek gedaan naar de zorgbehoeften van mensen met verschillende huidskleuren of achtergronden. Dit maakt het moeilijk om altijd de juiste informatie te vinden, zelfs als je patiëntgerichte zorg wil bieden. Er moet daarom meer geïnvesteerd worden in onderzoek.’ 
 

Meer informatie over Afromedica vind je op hun website of instagrampagina

 

WIST JE DAT ...
er tijdens de koloniale tijden allerlei experimenten werden uitgevoerd op zwarte mensen? Zo voerde  dr. James Sims, een arts uit Alabama, zonder verdoving operaties uit aan de baarmoeder van zwarte tot slaaf gemaakte vrouwen met het excuus dat zij toch minder pijn voelden. De resultaten van zijn experimenten gebruikte hij om witte vrouwen mee te behandelen.  

 

WIST JE DAT ...
het idee dat zwarte mensen kleinere longen hebben, afstamt uit een onderzoek uit de VS, waarbij 25 000 witte mensen onderzocht werden tegenover slechts 2 500 zwarte mensen? Hierbij zagen ze dat de longkwaliteit van de zwarte personen slechter was dan die van de witte. Waar ze tijdens dat onderzoek echter geen rekening mee hielden, was dat zwarte mensen veel vaker in achtergestelde wijken woonden met een slechte luchtkwaliteit. De resultaten van dat onderzoek worden tot op de dag van vandaag gebruikt bij bepaalde longtesten, waarbij gecorrigeerd wordt op ras. Hierdoor moet een zwart persoon veel slechtere longwaarden hebben dan een wit persoon om dezelfde behandeling te krijgen.  

 

WIST JE DAT ...
er tot de jaren ‘70 syfilis-onderzoek werd gevoerd op zwarte mannen in Alabama (VS)? Om na te gaan wat de gevolgen zijn van onbehandelde syfilis werden deze mannen systematisch niet behandeld. De resultaten daarvan dienen vandaag nog steeds in de medische wereld.  

 

WIST JE DAT ...
heel veel medische apparatuur afgestemd is op de witte huid? Zuurstofsaturatiemeters die aan de vinger vastgemaakt worden, werken bijvoorbeeld een stuk minder goed op de zwarte huid. Dit is dan ook een belangrijke reden waarom zwarte mensen sneller stierven aan zuurstoftekort tijdens de covid-pandemie. Maar ook de EEG-test, waarbij onze hersenactiviteit gemeten wordt via elektroden op het hoofd, is niet afgestemd op de zwarte huid. Vooraleer de elektroden aangebracht worden, wordt er een elektrodenpasta op het hoofd gesmeerd, die als een soort geleider werkt. Maar deze pasta werkt aanzienlijk minder goed op kroeshaar, en is vooral afgestemd op glad haar. Dit kan leiden tot onnauwkeurige resultaten.

Related articles